نحوه عملکرد پمپ هیدرولیک فرمان و علائم خرابی آن!

پمپ هیدرولیک فرمان همان قطعه‌ای است که رانندگی را به کاری ساده و جذاب تبدیل می‌کند. چرخش یکنواخت و کاملا روان چرخ‌های خودرو به لطف وجود این پمپ امکانپذیر می‌گردد. بدون وجود این قطعه، تقریبا به هیچ وجه امکان رانندگی روان وجود نخواهد داشت. روغن تحت فشار به واسطه پمپ هیدرولیک به قسمت فرمان انتقال پیدا می‌کند و در نتیجه چرخ دنده‌ها که به میله فرمان متصل هستند، کاملا روان می‌چرخند.

فرمان هیدرولیک یکی از سیستم‌ها و تجهیزات پیشرفته‌ای است که امروزه رانندگان به واسطه وجود آن تجربه رانندگی بهتری را نسبت به گذشته در خاطره خود ثبت می‌کنند. کنترل فرمان خودرو به لطف این سیستم به سادگی امکان‌پذیر شده و در نتیجه نیازی به صرف انرژی بسیار زیاد برای چرخش فرمان‌ها یا کنترل فرمان در دست نیست.

پمپ هیدرولیک که از جمله انواع پمپ‌های مکانیکی هیدرولیکی است و در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد، با میل لنگ تماس مستقیم داشته و در نتیجه نیروی مورد نیاز خود را از یک تسمه دریافت می‌کند. چرخش میل لنگ باعث تأمین نیروی مورد نیاز واترپمپ، پمپ هیدرولیک و البته دینام می‌شود، در نتیجه چرخ‌های خودرو برای چرخیدن نیروی مورد نیاز خود را از پمپ هیدرولیک دریافت می‌کنند. با این مقاله از لنت ترمز همراه شوید.

فرمان هیدرولیک چیست و چه کاربردی در خودرو دارد؟

سیستم فرمان هیدرولیک که می‌توان از آن به عنوان سیستم فرمان کمکی خودرو هم یاد کرد، در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین سیستم‌هایی است که رانندگی را برای رانندگان به یک امر کاملا ساده و راحت تبدیل می‌کند. برخلاف سیستم‌هایی که در گذشته برای فرمان خودرو مورد استفاده قرار می‌گرفت، علاوه بر بخش جعبه فرمان، سیستم هیدرولیک نیز در خودروهای امروزی تعبیه شده است.

استفاده از این سیستم مزایای بسیار محسوسی را به همراه دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به روان بودن فرمان خودرو و حرکت نرم آن اشاره کرد. البته مزیت‌های مهم دیگری که باعث برتری سیستم هیدرولیک در مقایسه با هر نوع سیستم فرمان دیگری می‌شود، را نیز نباید از خاطر برد. این سیستم می‌تواند نقش فوق العاده موثری در کاهش انرژی تلف شده راننده برای در دست گرفتن فرمان داشته باشد.

به علاوه پایداری خودروهایی که دارای سیستم هیدرولیک فرمان هستند، قابل مقایسه با دیگر خودروهای قدیمی نیست. ارتعاشات فرمان در این سیستم به حداقل ممکن کاهش می‌یابد و راننده قدرت کنترل روان و راحت فرمان را خواهد داشت.

به طور کلی پمپ هیدرولیک به عنوان مهم‌ترین منبع برای تأمین انرژی یا نیروی کمکی فرمان هیدرولیک به شمار می‌رود. در نتیجه می‌توان شاهد کاهش میزان آسیب پذیری خودرو و حساسیت آن در سرعت‌های بالا یا پیچ‌های خطرناک یا به طور کلی موارد خاص بود. در حقیقت اصلی‌ترین وظیفه پمپ هیدرولیک فرمان راحت‌تر شدن عمل پیچاندن فرمان توسط راننده است.

نحوه عملکرد پمپ هیدرولیک

به حرکت در آمدن فرمان خودرو، نیازمند چرخش چرخ‌های اتومبیل است، دستور این فرآیند توسط پمپ هیدرولیک در خودروها صادر می‌شود. پره‌هایی برگشت پذیر در این پمپ‌ها تعبیه شده‌اند، که محل اصلی دوران آن‌ها بخشی بیضی شکل است. پره‌های چرخنده نیز در روتور که از قطعات داخلی پمپ به شمار می‌رود، قرار گرفته‌اند. چرخش موتور خودرو باعث تأمین انرژی و توان لازم برای به حرکت در آمدن این پره‌ها می‌شود.

از مهم‌ترین قطعاتی که سیستم فرمان هیدرولیک خودرو را تشکیل می‌دهند، می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• جک هیدرولیک
• لوله‌های رفت و برگشت روغن هیدرولیک
• مخزن روغن
• پمپ هیدرولیک
• قطعات فرمان هیدرولیک
• تسمه هیدرولیک
• شیر هیدرولیک

پمپ هیدرولیک فرمان از جمله قطعاتی است که عیب یابی یا تعمیر آن به صورت تخصصی امکانپذیر می‌باشد و امکان بررسی این قطعه توسط رانندگانی که از مهارت خاصی در این زمینه برخوردار نمی‌باشند، وجود ندارد. اما از جمله قطعات این سیستم که در به واسطه انجام بررسی‌های دوره‌ای، در صورت پارگی یا خرابی امکان تعویض آن وجود دارد، می‌توان به تسمه سیستم هیدرولیک اشاره کرد.

انواع پمپ هیدرولیک خودرو

پمپ‌های هیدرولیک در صنعت استفاده‌های فراوانی دارند و بر همین اساس تنوع آن‌ها بسیار زیاد است. از این بین تنها سه نوع اصلی در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پمپ‌ها عموما در میزان فشاری که در روغن هیدرولیک ایجاد می‌کنند متفاوت هستند. تفاوت فشار ایجاد شده توسط آن‌ها از تفاوت اندازه روتر یا پره‌های‌شان و محل قرارگیری آن‌ها ناشی می‌شود. چرا که عموما پمپ‌های هیدرولیک مورد استفاده در خودروسازی، عملکرد مشابه ای دارند. انواع پمپ هیدرولیک مورد استفاده در خودروها عبارتند از:

۱. پمپ دنده خارجی هیدرولیک

از انواع پمپ دورانی هیدرولیک در صنعت است که در آن با چرخش دنده‌ها فرآیند پمپ کردن روغن را انجام می‌دهند. این نوع پمپ که از دو عدد چرخ دنده در کنار یکدیگر تشکیل شده است یک ورودی و خروجی نیز در کنار این چرخ‌دنده‌ها در روتر خود دارد. یکی از این چرخ‌ دنده‌های محرک و دیگری متحرک هستند. چرخ‌دنده محرک با تسمه در ارتباط است و با چرخش تسمه به حرکت درآمده چرخ دنده کناری را نیز می‌گرداند.

با حرکت آن‌ها نیروی مکش ایجاد شده و روغن را از مخزن مکیده و روغن از پورت مکش یا دریچه ورودی وارد روتر می‌شود. به این ترتیب که چرخ دنده‌ها با چرخیدن ایجاد خلاء نسبی در فضای روتر می‌کنند. این خلاء افت فشار را ناشی شده و باعث می‌شود تا روغن از سمت مخزن به فضای میان چرخ‌دنده‌ها و دندانه‌های آن‌ها رانده می شود. روغن در این فضا و با حرکت چرخ‌دنده‌ها به حرکت در می‌آید و به دلیل بسته بودن مسیر برگشت بر فشار آن افزوده شده و از پورت فشار یا دریچه خروجی پمپ به سمت شلنگ‌های رفت با فشار خارج می‌شود.

۲. پمپ پره‌ای

در این نوع از چرخ دنده خبری نیست و پره‌هایی که روی بدنه روتر تعبیه می‌شوند نقش دندانه‌ها و چرخ‌دنده‌ها را بازی می‌کنند. در این نوع پمپ روتر خود بخش متحرک است که توسط محوری که به تسمه متصل است به حرکت در می‌آید. حرکت کردن روتر، به حرکت در آمدن پره‌ها را به دنبال دارد. حرکت پره‌ها نیز فرآیند ایجاد خلاء، مکش، تولید فشار و پمپ کردن روغن را به همان شکل که در پمپ‌های دنده خارجی شاهد بودیم صورت می‌دهد.

۳. پمپ پیستونی

این نوع پمپ را به ندرت در خودروسازی شاهد هستیم و تنها در خودروهای پیشرفته و یا مسابقه‌ای به کار می‌روند. در ساختار پمپ‌های هیدرولیکی پیستونی تعداد زیادی سیلندر و پیستون وجود دارد. فرآیند مکش و پمپ شدن روغن از طریق حرکت رفت و برگشت پیستون‌ها داخل سیلندر‌ها انجام می‌شود.

معایب سیستم فرمان الکتروهیدرولیکی

سیستم فرمان هیدرولیک در کنار تمام مزایای مطرح شده درباره آن معایبی نیز دارد. این معایب شامل مواردی مانند

• بالا بودن قیمت تمام شده ساخت و هزینه بالای تعمیرات
• نیاز به گشتاور بیشتر برای فرمان دادن به خودرو در زمان خاموش بودن موتور
• استهلاک بالا به دلیل فعال بودن مداوم پمپ بدون تاثیر سرعت خودرو

می‌شوند. اما اصلی‌ترین معایب سیستم فرمان هیدرولیکی را می‌توان کاهش توان موتور به دلیل استفاده پمپ از نیروی آن و افزایش مصرف سوخت به دلیل فعالیت مداوم پمپ دانست. برای رفع این نقص امروزه از نوعی موتور الکتریکی مخصوص در کنار پمپ استفاده می‌شود که نیروی لازم برای فعالیت پمپ را تامین می‌کند. این موتور برقی نیز انرژی لازم خود را از باتری می‌گیرد. این پمپ‌ها را الکتروهیدرولیکی می‌نامند که برخی آن‌ها را در دسته پمپ‌های کمکی برقی دسته بندی می‌کنند. موتور برقی مورد نظر دقیقا پشت پمپ هیدرولیک تعبیه می‌شود.

گاهی نیز یک سنسور سرعت و یک کامپیوتر کوچک کنار این نوع جعبه فرمان قرار می‌گیرد که به بررسی سرعت خودرو می‌پردازند. با اطلاعات به دست آمده ECU به کار رفته در مجموعه فشار روغن هیدرولیک را براساس سرعت خودروتنظیم می‌کند و دستور لازم را به پمپ ارسال می‌نماید. پمپ نیز بر اساس تنظیمات ارسال شده از سوی ECU روغن را با فشار لازم پمپ می‌کند. نکته مهم دیگر اینکه موتور الکتریکی در این سیستم معضل کاهش توان موتور و افزایش مصرف سوخت را که استفاده از فرمان هیدرولیکی در پی دارد مرتفع می‌سازد.

علائم خرابی پمپ هیدرولیک

علائم خرابی پمپ هیدرولیک فرمان چیست؟ در صورت وجود احتمال خرابی پمپ هیدرولیک فرمان بررسی نشانه‌ها یا هشدارهایی که این خرابی را گوشزد می‌کنند، ضروری است. مهم‌ترین نشانه‌های خرابی سیستم هیدرولیک عبارت‌اند از:

نشت روغن یا روغن ریزی

سیستم هیدرولیک فرمان و به ویزه پمپ هیدرولیک توانایی لازم را برای تحمل کاهش میزان روغن در این بخش ندارد. در صورتی که به هر دلیلی روغن ریزی یا نشت روغن در هر یک از بخش‌های شلنگ‌های هیدرولیک احساس شود، ضروری است تا بلافاصله مشکل را کارشناسان مکانیک در میان گذاشته شود.

در مدار سیستم هیدرولیک خودرو، کاهش میزان یا سطح روغن هیدرولیک که احتمال نشت روغن از قطعات مختلف را افزایش می‌دهد، اتفاق غیر طبیعی بوده و بنابراین جدی گرفتن آن ضروری است.

نرم نبودن فرمان

در خودروهایی که مجهز به سیستم هیدرولیک فرمان هستند، نرم بودن فرمان خودرو هنگام چرخیدن یا پیچیدن فرمان، اتفاقی کاملا طبیعی است. اما در صورتی که فرمان به هر دلیلی سفت شود، مراجعه به تعمیرگاه ضروری و الزامی است.

شنیدن صداهای غیر معمول در زمان چرخش فرمان

چرخاندن فرمان خودرو باید به سادگی و بدون شنیدن هیچ صدای غیر طبیعی انجام شود. در صورتی که به هر دلیل بعد از چرخاندن فرمان شاهد شنیدن صداهایی غیر معمول از جمله صدای تسمه‌ها یا هر یک از قطعات سیستم هیدرولیک فرمان باشید، باید انتظار آسیب دیدگی یا خرابی جدی سیستم هیدرولیک را داشته باشید.

برای خرید لنت ترمز ایرانی و لنت ترمز خودرو های خارجی مانند خودرو های تویوتا، میتسوبیشی، هیوندا و … می توانید به فروشگاه لنت ترمز مراجعه کنید، برای دریافت مشاوره با کارشناسان لنت ترمز در ارتباط باشید.