لنت های ترمز مانند دیگر قطعات ماشین، خانواده بسیار بزرگی را تشکیل میدهند. از انواع لنت سرامیکی گرفته تا مدلهای مختلف فلزی و نیمه فلزی آن، هر کدام جهت کاربردی خاص ساخته شده اند. بهعنوان مثال بعضی از این مدل ها فقط برای خودروهای سنگین مناسب هستند و بعضی دیگر نیز، مناسب خودروهای سبک و مسابقهای هستند. در این مقاله قصد داریم تا با نگاهی بر انواع لنت ترمز و مدلهای متفاوت آن، از کاربرد ویژه هر کدام بیشتر بدانیم. پس با لنت ترمز همراه باشید.
لنت ترمز خودرو چیست و دارای چه ویژگی هایی می باشد؟
سیستم ترمز یکی از مهمترین بخش های فنی خودرو است که اگر سیستم ترمز خودرو خوب کار نکند یا به عبارتی درست کار نکند، باعث به خطر افتادن سلامت راننده میشود و همچنین اثرات مخربی را برای اتومبیل به بار می آورد.
برای داشتن یک سیستم ترمز عالی به یک لنت ترمز مرغوب نیاز داریم. بنابراین مهم ترین قطعه در سیستم ترمز خودرو، لنت ترمز می باشد. لنت ترمز باعث اصطکاک در کاسه و دیسک های چرخ میشود و وقتی شتاب منفی ایجاد میکند، اتومبیل متوقف میشود.
به علت اصطکاک ایجاد شده بین لنت ترمز با کاسه و دیسک های چرخ، گرمای زیادی بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی گراد تولید می شود. در این صورت اگر لنت ترمز از کیفیت خوبی برخوردار نباشد، با این درجه حرارت ذوب می شود و در نتیجه ترمز خودرو بریده می شود.
ویژگی های یک لنت ترمز مرغوب و باکیفیت عبارت است از
- لنت ترمز خوب و با کیفیت از نظر استاندارد باید به گونه ای باشد که بتواند تا آخر به خوبی پودر شود، اگر لنت ترمز این چنین باشد عمر دیسک چرخ را افزایش می دهد
- یک لنت ترمز مرغوب باید تحمل دما را داشته باشد، تا در زمان داغ شدن بیش از حدش، ترمز خودرو بریده نشود.
- لنت ترمز خوب باید توانایی ایجاد اصطکاک لازم برای متوقف کردن خودرو را داشته باشد. توجه داشته باشید این مورد نقش بسیار مهمی را در کیفیت ترمز ایجاد میکند.
- لنت ترمز خوب و با کیفیت خریداری کنید. زیرا اگر از مرغوبیت خوبی برخوردار نباشد ،بعد از چند روز استفاده صداهای گوش خراشی ایجاد می کند. که به اصطلاح به آن شیشه کردن لنت ترمز می گویند.
- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد. یعنی به گونهای باشد که نسبت به هزینه ای که می کنید کارایی داشته باشد.
آشنایی با انواع لنت ترمز
در گذشته برای ساخت لنت ترمز از موادی مثل آزبست استفاده می کردند. استفاده از این مواد تا سال های طولانی ادامه داشت، تا اینکه محققان به این موضوع پی بردند که استفاده از آزبست برای ساخت لنت ترمز، موجب مبتلا شدن انسان به سرطان ریه می شود. و از آن پس استفاده از این مواد ممنوع شد و مواد دیگری را جایگزین آن کردند .
این مواد به کار رفته در ساخت لنت ترمز بر اساس موقعیت های مختلف مثل نوع کارکرد اتومبیل و نیازمند بودن آن به استفاده از ترمز که به شرایط مختلف وابسته است، استفاده می شوند. با این وجود انواع لنت ترمز بر اساس مواد به کار رفته در ساخت آن ها به پنج دسته از جمله ارگانیک، سرامیک، نیمه فلزی، فلزی و آزبست تقسیم می شوند. که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم.
لنت ترمز سرامیکی
شاید به جرأت بتوان گفت که انواع لنت ترمز سرامیکی از پرکاربردترین و بهترین مدل های لنت در بازار هستند. ماده اصلی این لنت ها از همان سرامیک مربوط به ظروف سفالی و … گرفته شده؛ اما با تغییراتی که روی آن صورت گرفته، به نمونهای بسیار مقاومتر و چگالتر تبدیل شده است. از دیگر مزیتهای این مدل، میتوان به وجود الیاف بسیار ظریف مسی در آن اشاره کرد. این الیاف به دلیل خاصیت شیمیایی که دارند، باعث اصطکاک بیشتر و همچنین انتقال گرما میشوند.
ویژگی های لنت سرامیکی
نکته بسیار جالبی که در مورد این لنت ها وجود دارد این است که بسیار کم سر و صدا هستند. هر رانندهای که حداقل 100 کیلومتر در جاده رانندگی کرده باشد، با صدای آزاردهنده لنت ترمز آشناست. متاسفانه بسیاری از لنتهای بازار، به دلیل کیفیت پایین و …، بعد از مدتی شروع به سوت کشیدن و صداهایی از این قبیل میکنند. اما لنت های سرامیکی به دلیل ماده پایه ای که دارند، حتی پس از گذشت زمان نسبتا زیادی، سر و صدای چندانی از خود ایجاد نمیکنند.
مورد بعدی که این لنت ها را نسبت به دیگر لنت ها متمایز میکند، مقاومت آن ها در برابر فرسایش است. اینکه بگوییم لنت های سرامیکی هیچگونه فرسایشی در طول زمان ندارند، اتفاقی غیر ممکن است. اما طبق آزمایشات و مطالعاتی که صورت گرفته، این لنت ها مقاومت بسیار بیشتری نسبت به لنت های ارگانیک از خود نشان میدهند. لنت های سرامیکی هم لحاظ فرسایش محیطی و هم از لحاظ تولید ذرات اضافه، در گرید بهتری نسبت به لنت های ارگانیک قرار دارند.
و اما میرسیم به یکی از مهمترین فاکتور های خرید لنت ترمز، یعنی کشش دمایی. این مسئله مخصوصا برای کسانی که در مناطق بسیار سرد و یا بسیار گرم زندگی میکنند، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چرا که خودرو معمولا در شرایطی غیر معمول از نظر آب و هوا در حال حرکت است و همین وضعیت، ممکن است باعث صدمه به سیستم ترمز خودرو شود. نوع لنت ترمزی که در این مناطق استفاده میشود، باید با این شرایط آب و هوایی سازگاری داشته باشد.
لنت ترمز سرامیکی، جزو معدود لنتهایی است که در انواع شرایط آب و هوایی همچنان به کار خود ادامه میدهد.
لنت ترمزهای سرامیکی به دلیل پروسه نسبتا پیچیده تولید، نسبت به لنت های معمولی، قیمت بالاتری دارند. ولی ویژگیهای مثبت این لنت ها خرید آنها را به صرفه کرده است.
انواع لنت ترمز ارگانیک
لنت ترمز ارگانیک نوع دیگری از لنت ترمز است که در میان رانندگان استفاده بسیار زیادی دارد. در حقیقت ماده اصلی این پدها را آزبست تشکیل میداد که به دلیل سرطانزا بودن آن، دچار یک سری تغییرات شد. لنت ترمز ارگانیکی که امروز شاهد آن هستیم، از مواد پایهای مانند شیشه، فیبر، کربن و … ساخته میشود. خوشبختانه با ترکیبات جدید این لنتها، شاهد آن نقصهای قبلی نیستیم و میتوانیم با خیال آسوده از آنها استفاده کنیم. نکته بسیار جالبی که در مورد لنت ترمز ارگانیک وجود دارد این است که از قیمت نسبتا پایینی برخوردارند. به همین دلیل در اکثر خودروهایی که امروز میبینیم، از این لنت ترمز استفاده میشود.
مزیت بسیار جالبی که باعث جلب توجه رانندگان به خود میشود این است که این پدها، به گرمای زیادی برای تولید اصطکاک نیاز ندارند. در حقیقت برعکس بسیاری از لنت های موجود در بازار که برای دریافت حداکثر راندمان از لنت به یک گرمای نسبی نیاز دارید، دیگر شاهد اینگونه مشکلات در لنت ترمز ارگانیک نیستیم. همچنین این پدها، گرد و غبار کمتری نسبت به لنت های فلزی ایجاد میکنند که این خود یک امتیاز بسیار ویژه است. لنت ترمز ارگانیک، برای استفادههای روزمره و معمولی، انتخابی بسیار مناسب است. اما همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، برای رفت و آمد های زیاد مخصوصا در مناطق سردسیر یا گرمسیر، لنت ترمز سرامیکی میتواند گزینه بهتری باشد.
انواع لنت ترمز نیمه فلزی
لنت ترمز نیمه فلزی نیز، همانطور که از نامش پیداست، از جنس فلز ساخته شده. این پدها، دارای حدود 30 تا 65 درصد فلز هستند که معمولا از آهن و فولاد و … ساخته میشوند. در ترکیبات این لنت ها، همراه با فلزات میتوانیم مواد دیگری مانند اصلاحکنندهها و پرکنندهها را نیز ببینیم که برای عملکرد کامل لنت، مواردی ضروری اند. لنت ترمز نیمهفلزی از لحاظ وزن، از دیگر لنت ها سبک تر است و جرم کمتری دارد؛ اما معمولا با سر وصدا و گرد و غبار بیشتری همراه است. همچنین به دلیل پایه فلزیای که دارد، گرما را راحت از لنت های دیگر از روتور خارج میکند.
یکی از مهمترین امتیازهایی که لنت ترمز نیمه فلزی در اختیار ما قرار میدهد، آستانه حرارتی بالاست. همانطور که میدانید، یکی از ویژگیهای اصلی فلزات، همین آستانه دمایی بالاست که در هیچ ماده دیگری شاهد آن نیستیم. همچنین اگر محکم بودن پدال ترمز نیز برایتان مهم است، این پدها گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند؛ چرا که از تراکم پذیری بسیار پایینی برخوردارند. نوع کاربری و استفاده این لنت ها، گستره زیادی را شامل میشود و میتوانید در انواع جاده ها از آن استفاده کنید.
لنت ترمز فلزی
امروزه بیشتر خودروها از لنت های فلزی استفاده میکنند. این لنت ها معمولاً از آهن، مس، فولاد و گرافیت ساخته میشوند.
دلیل این که لنت های فلزی این قدر متداول هستند ساده است: این لنت ها ارزان و بادوام هستند، عملکرد بالایی دارند و گرمای ناشی از اصطکاک با سطح روتور را خوب منتقل و دفع میکنند. تنها عیب لنت های فلزی این است که سنگین هستند و بر روی مصرف سوخت خودرو کمی تأثیر منفی میگذارند.
لنت های فلزی خودشان خوب و سالم میمانند ولی اغلب دوام قسمت های دیگر سیستم ترمز را پایین میآورند. گفتنی است که لنت های فلزی وقتی داغ میشوند بهتر کار میکنند. وقتی خودرویی که لنت ترمز فلزی دارد در یک روز سرد حرکت میکند، پس از ترمز گرفتن مسافت بیشتری طی میکند تا متوقف بشود.
لنت ترمز آزبست
الیاف، رزین های حرارت بالا و مواد پرکننده در ساخت این نوع پد ترمز استفاده می شود. لنت های غیرارگانیک آزبست در مقایسه با لنت های نیمه فلزی، نرم تر و کم سر و صداترهستند. اما عمر آن ها کم است و سریع تر خراب می شوند و نیز گرد و غبار بیشتری ایجاد می کنند. این نوع لنت ترمز گاهی اوقات به عنوان آلی یا NAO نیز شناخته می شود.
نکاتی که در هنگام خرید لنت ترمز باید به آن دقت کنید عبارت اند از:
- اگر یک ماشین مجلل اسپرت دارید، یا اینکه حداقل با خودرویتان مثل یک ماشین مجلل رفتار می کنید، احتمالاً بهترین انتخاب برای شما خرید لنت ترمز شبه فلزی است.
- هرگز لنت هایی که در آن ها مواد آزبست به کار رفته خریداری نکنید. درست است که تولید آن متوقف شده ولی در صورت مشاهده از خرید آن اجتناب کنید. زیرا علاوه بر خودش، به شدت به محیط زیست آسیب می رساند.
- به قیمت لنت دقت کنید. درست است که باید مقرون به صرفه باشد، ولی دیده شده است لوازمی که ارزان هستند کیفیت خوبی ندارند و باعث خسارت به سایر بخش ها می شوند.
- اگر زیاد از سیستم ترمز استفاده می کنید و بیشترین مسافتی که طی میکنید در شهر و پشت ترافیک است، توصیه می گردد لنت ترمز سرامیکی خریداری کنید .این مدل لنت برای ماشین های مسابقه ای استفاده می شود که در پیست از سیستم ترمز، بسیار زیاد استفاده می کنند.
- اگر در کل با خودرویتان مسافت طولانی رانندگی نمی کنید، یک لنت ترمز ارگانیک بهترین و ارزانترین انتخاب برای روش رانندگی شما است.