علت دود لنت ترمز چیست؟

در میان مشکلات رایج در سیستم ترمز خودرو ها، دود کردن لنت ترمز از دسته ایراداتی است که همه‌ی ما حداقل یک بار آن را تجربه کرده ایم و یا از نزدیک آن را دیده ایم. این مشکل در انواع ماشین ها و شرایط مختلف اتفاق می‌افتد و دلایل متعددی دارد. در این مقاله لنت ترمز، قصد داریم تا علاوه بر پرداختن به علت دود لنت ترمز به راهکار های جلوگیری از آن نیز بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

ترمز چگونه کار می کند؟

سیستم ترمز بیشتر خودروهای مدرن کاسه ای یا دیسکی است. در ترمز دیسکی از یک روتور استفاده می شود که به کمک توپی چرخ، کالیپر، لنت های ترمز و یک سیستم هیدرولیک به سرعت باعث توقف خودرو می شود.

هنگامی که پدال ترمز فشار داده می شود، سیستم هیدرولیک فشار و ضربه ی وارد شده بر روی پدال را انتقال می دهد در نتیجه کالیپر باعث می شود لنت ترمز بر روی روتور فشار وارد کند که باعث کاهش سرعت خودرو می شود و در نهایت باعث توقف آن می شود.

سیستم ترمز کاسه ای نیز در اصل همین کار را انجام می دهد. زمانی که پدال ترمز فشار داده می شود سیستم هیدرولیک این فشار را انتقال می دهد در نتیجه لنت های ترمز به کاسه ی چرخ می چسبد که به توپی چرخ متصل است. در نتیجه سرعت خودرو کاهش می یابد و خودرو متوقف می شود.

سیستم های ترمز مدرن بسیار قابل اعتماد هستند، اما این سیستم ها از قطعات بسیار زیادی درست شده اند که معمولاً احتیاج به تعمیر یا جایگزینی دارند.

١٠ مشکل سیستم ترمز

لنت ترمز:

لنت ترمز فرسوده باعث افزایش مسافت ترمزگیری می شود و همچنین باعث می شود که دو قسمت فلزی در ترمز به هم برخورد کنند و سطح روتور آسیب ببیند. اگر سطح لنت ترمز ترک بردارد( که بیشتر در اثر بیش از اندازه گرم شدن آن به وجود می آید.) در زمان ترمز گیری ترمز صدای جیر جیر یا جیغ زدن تولید می کند. اگر لنت ها و روتور بیش از اندازه گرم شوند مسافت توقف افزایش می یابد. اگر در زمان ترمزگیری صدای جیر جیر می شنوید زمان تعویض لنت های ترمز است.

روتور(دیسک ترمز):

سطح روتور باید کاملاً صاف باشد تا بتواند با کمک لنت ترمز خودرو را متوقف کند. اگر سطح روتور بر اثر گرما آسیب دیده باشد در زمان ترمز گیری پدال ترمز دائماً بالا پایین می رود. اگر سطح روتور بر اثر حرارت زیاد آسیب دیده باشد رنگ آن به آبی و بنفش تغییر خواهد کرد و در نتیجه ترمز به خوبی کار نخواهد کرد.

نشتی:

نشتی در سیستم ترمز بیشتر در بخش هیدرولیک اتفاق می افتد. اگر پدال ترمز پایین تر از حد معمول قرار دارد، نشان دهنده ی وجود نشتی در سیستم ترمز است. نشتی در ترمز باعث کم شدن روغن ترمز می شود و نهایتاً ترمز دیگر کار نخواهد کرد. نشتی باید به سرعت رسیدگی شود. وجود لکه ی روغن بر روی کف پارکینگ نشانه ی وجود نشتی است.

چسبیدن لنت ترمز به روتور:

کالیپر ترمز باعث می شود لنت های ترمز به سطح روتور بچسبند و در نهایت خودرو متوقف شود. اگر نگهدارنده و پین های گیره ترمز که پیستون ها روی آن قرار دارند خراب شوند، لنت ها و روتور دائم درگیر می شوند و به هم میچسبند. در این حالت معمولاً خودرو به یک سمت کشیده می شود، در نتیجه لنت های ترمز و روتور بیش از اندازه گرم می شود و به سرعت فرسوده می شوند. همچنین بر اثر چسبندگی لنت ها و روتور شتاب گیری خودرو نیز کم می شود. درگیر بودن دائمی لنت ترمز با سطح روتور بیشتر از یک مشکل است، این مسئله می تواند مشکلات زیادی را به وجود بیاورد و باید هرچه زودتر این مشکل بر طرف شود.

روتور فرسوده:

فشار زیاد به روتورهای ترمز می تواند باعث تاب خوردن و فرسوده شدن آن شود. رانندگی در خارج شهر و سطوح ناهموار مانند کوه یا بکسل کردن خودروهای دیگر می توانند باعث ایجاد تاب خوردگی در روتورها شود. حتی پارک کردن در کنار سیستم های خودکار پاشش آب می تواند باعث ایجاد مشکل در روتورها شود. زیرا آب سرد به روتور ها پاشیده می شود و باعث ایجاد مشکل در روتورها می شود. روتورهای تاب خورده در زمان ترمزگیری معمولاً باعث ایجاد مشکل در فرمان می شود و لرزش به وجود می آورند. روتورهای تاب خورده همچنین باعث افزایش مسافت ترمزگیری می شود یا اینکه ترمز ضد قفل قبل از موعد مقرر درگیر می شود.

Brake Fade:

به حالتی گفته می شود که به علت کاهش اصطکاک بین روتور و لنت ترمز، قدرت ترمز گیری کم می شود. اگر وسیله ی نقلیه بیشتر از حالت معمول طول می کشد تا متوقف شود به احتمال زیاد مشکل کم شدن اثر ترمزگیری رخ داده است. در بیشتر مواقع این مسئله یک مشکل کوتاه مدت است اما می تواند مدت طولانی طول بکشد.

برای مثال رانندگی کردن در سرازیری به مدت طولانی می تواند باعث گرم شدن ترمزها شود و باعث شود لنت های ترمز و روتور به خوبی کار نکنند. زمانی که ترمزها دوباره خنک شوند باید دوباره به حالت عادی خود برگردند و قابلیت خود را دوباره به دست بیاورند. Brake Fade می تواند به صورت موقتی باشد، سپس باید لنت های ترمز و روتورها تعویض شوند. این از اولین نشانه های گرم شدن بیش از اندازه ی ترمزها است و می تواند به لنت ها و روتورها آسیب بزند.

دود کردن ترمزها:

دود کردن ترمزها می تواند شرایط خیلی خطرناکی را ایجاد کند. گرم شدن بیش از حد ترمزهایی که دود می کند به این معنی است که لنت های ترمز در حال سوختن است و یا اینکه چیزی بر روی ترمزها چکه می کند. اگر این اتفاق بیفتد، لنت ها ممکن است برق افتاده باشند( اشاره به آیینه شدن لنت ترمز دارد.)و بر عملکرد ترمزها اثر بگذارد.

چراغ ترمز:

اگر چراغ ترمز خودرو روشن شود این مسئله می تواند جدی باشد و نشان دهنده ی یک مشکل جدی در سیستم ترمز باشد. در بیشتر مواقع نشان دهنده ی وجود مشکل در سیستم هیدرولیک است و وسیله ی نقلیه باید هرچه زودتر بازرسی و تعمیر شود. اگر چراغ ترمز روشن شد به هیچ عنوان با وسیله ی نقلیه تان رانندگی نکنید این کار اصلاً امن نیست. در بعضی وسایل نقلیه این چراغ وظیفه ی دیگری نیز دارد و نشان می دهد ترمز دستی بالا است.

مشکل در شلنگ ها:

شلنگ معیوب یا آسیب دیده می تواند باعث شود تا کالیپرها به صورت یکنواخت کار نکنند. در نتیجه هنگام ترمزگیری خودرو به یک طرف منحرف می شود. اگر در هنگام ترمزگیری این اتفاق می افتد هرچه زودتر باید سیستم ترمز چک شود. بعضی مواقع فشار روغن ترمز در کالیپر بر اثر شلنگ های ایراد دار به خوبی منتقل نمی شود و مشکل ایجاد می کند.

ترمز دستی: احتمال این وجود دارد که هنگام رانندگی فراموش کنید که ترمز دستی را آزاد کنید، در نتیجه عملکرد خودرو دچار مشکل می شود و ممکن است سیستم ترمز آسیب ببیند. اگر فکر می کنید خودرو به سختی شتاب می گیرد یا شما صدای صوت و جیر جیر می شنوید، ترمز دستی را چک کنید و مطمئن شوید که بالا نیست. اگر مدت زمان طولانی با ترمز دستی بالا حرکت کنید ممکن از بعد از آزاد کردن آن خودرو دیگر حرکت نکند.

بررسی علت دود لنت ترمز

اصطکاک بالا، اصلی ترین علت دود لنت ترمز

اگر بخواهیم به طور کلی به قضیه نگاه کنیم، علت دود لنت ترمز در حقیقت اصطکاک اضافه‌ی به وجود آمده بر اثر فعالیت زیاد و یا نادرست است. زمانی که در جاده و یا اتوبان های مختلف در حال رانندگی هستید، تا وقتی که دیسک خنک باشد هیچ اتفاقی نمی‌افتد. اما به محض گرفتن ترمز های مکرر و مخصوصا با سرعت زیاد، دیسک شروع به افزایش دما می‌کند.

افزایش دما اگر تا حد زیادی پیش روی کند، ساییدگی لنت نیز افزایش پیدا می‌کند و در نهایت، شاهد همان اتفاقی هستیم که به آن اشاره کردیم. اما دلایل اصلی داغ شدن لنت ترمز چه مواردی هستند؟

شرایط نامناسب در حین رانندگی، علت مهم دود لنت ترمز

همه‌ی حداقل یک بار در سرازیری ها قرار گرفته ایم. این جاده ها و اتوبان ها به خودی خود هیچ مشکلی ندارند اما کار زمانی خراب می‌شود که در ترافیک اینگونه راه ها بمانیم. زمانیکه که در ترافیک سرازیری ها قرار می‌گیریم، مجبور به ترمز های مکرر و پشت سر هم هستیم که در نتیجه باعث افزایش اصطکاک در لنت و دیسک می‌شود.

زمانی که این اصطکاک بالا می‌رود دیسک شروع به افزایش دما و سرخ شدن می‌کند. در چنین حالتی که لنت دائما با دیسک در تماس است، کم کم شروع به انتشار بو و گاهی اوقات دود می‌کند و به همین علت شاهد بو دادن لنت ترمز هستیم.

کیفیت پایین لنت ترمز

پایین بودن کیفیت لنت ترمز در اکثر مواقع برای رانندگان خطر آفرین است. این مشکل، علاوه بر کاهش کیفیت رانندگی، احتمال بروز خیلی از تصادفات را نیز بالا می‌برد. زمانیکه کیفیت لنت ترمز شما پایین باشد، در تماس با دیسک داغ شده، به راحتی شروع به دود کردن می‌کند و بوی نامطبوعی از خود انتشار می‌دهد. اما ماجرا تنها به اینجا ختم نمی‌شود. یک لنت ترمز نامرغوب قدرت ترمز گیری خودرو را نیز پایین می‌آورد.

این مسئله زمانی احساس می‌شود که خودرو یک بار نسبتا سنگین داشته باشد و وزن آن نیز بالا رفته است. در چنین مواقعی، قطعا وجود یک لنت ترمز خوب و با کیفیت می‌تواند شما را از بسیاری از خطر ها نجات دهد. ضمن آن که می‌توان از انواع لنت ترمز سرامیکی نیز به عنوان لنت ترمز باکیفیت نام برد.

لنت ترمز ارائه دهنده انواع لنت های خارجی، لنت ترمز هیوندا، لنت ترمز تویوتا، لنت ترمز سوزوکی و …

راهکار های جلوگیری از ایجاد دود لنت ترمز

همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، اصلی ترین علت دود لنت ترمز، داغ شدن بیش از حد دیسک و تماس آن با لنت ترمز است. بنابراین باید از کار هایی که منجر به این افزایش دمای غیرعادی می‌شود جلوگیری کنیم. اولین راهی که برای جلوگیری از داغ شدن دیسک ترمز توصیه می‌شود، رانندگی متعادل مخصوصا در سرازیری هاست.

به عنوان مثال زمانی که در اتوبان ها در حال رانندگی هستیم و سرعتمان از میزان سرعت مطمئنه بیشتر است، ممکن است که به صورت ناگهانی مجبور به ترمز شویم. ترمز ناگهانی در این شرایط و سرعت بالا، اصطکاک فوق العاده زیادی را در دیسک چرخ به وجود می‌آورد که نتیجه‌ی آن، داغ شدن دیسک ترمز است.

با تکرار شدن این اتفاق به صورت مدوام و پشت سر هم، لنت فرسایش بسیار بالایی را متحمل می‌شود و کم کم، شروع به تولید دود می‌کند. اگر در جاده ها و اتوبان ها با سرعتی بیش از حد مجاز رانندگی می‌کنید، حتما از کیفیت لنت های خود اطمینان حاصل کنید تا شاهد دود لنت ترمز نباشید.

و اما مورد دوم که برای جلوگیری از دود لنت ترمز پیشنهاد می‌شود، استفاده از یک لنت با کیفیت است. چه بخواهیم و چه نخواهیم، لنت یکی از تعیین کننده ترین قطعات سیستم ترمز است که کیفیت آن نقش بسیار مهمی در عملکرد کلی این سیستم دارد. با اینکه امروزه انواع مختلفی از لنت طراحی و تولید شده اند، اما این مواد اولیه و همچنین تکنولوژی ساخت است که کیفیت کلی یک لنت را تعیین می‌کند.

به عنوان مثال حتی لنت‌های سرامیکی هم که از بهترین لنت های خودرو هستند، در صورتی که از مواد نامرغوب در ساخت آن ها استفاده شده باشد، بعد از مدت بسیار کوتاهی عمر خود را از دست می‌دهد.

لنت ترمز مرغوب در درجه‌ی اول باید بدون آزبست باشد. چرا که آزبست به بدن انسان آسیب می‌رساند و در دراز مدت باعث سرطان می‌شود. در وهله‌ی بعدی باید به دیسک ماشین هیچ آسیبی نزند و همچنین، قدرت متوقف سازی خود را در انواع شرایط حفظ کند.