بدون شک یکی از مهم ترین نکاتی که باعث حفظ عملکرد سیستم ترمز میشود، همین روغن ترمز است. خودرویی که روغن آن فرسوده است و نیاز به تعویض دارد، طبیعتا نمیتواند در مواقعی که به آن نیاز داریم به موقع عمل کند و ما را از خطر نجات دهد. چرا که وظیفه انتقال قدرت به سمت لنت ها، بر عهدهی روغن ترمز است. در این مقاله از لنت ترمز قصد داریم تا با شناسایی دقیق زمان تعویض روغن ترمز، از آسیب های وارده جلوگیری کنیم و کیفیت سیستم ترمز را بهبود ببخشیم.
چرا باید روغن ترمز تعویض شود؟
بسیاری از افراد همیشه سؤال میکنند که چه لزومی دارد روغن ترمز تعویض شود؟ آیا میدانستید که در میانگین کارکرد یک خودرو بین ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار کیلومتر در سال، راننده حدود ۷۵ هزار بار پدال ترمز را میفشارد؟
تقریبا ۵۰ درصد از رانندهها، خرابی ترمز حین رانندگی را وحشتناکترین اتفاق اضطراری توصیف میکنند.
بنابراین تعجبی ندارد که کار کردن بدون نقص تنها سیستمی که خودرو را متوقف میکند، یک اولویت باشد.
براساس پژوهشها، پس از سه سال استفاده از خودرو و انجام دادن سرویسهای دورهای توصیه شده، نقطه جوش میانگین روغن ترمز تا حد خطرناکی پایین میآید.
دلیل اصلی این امر، آلوده شدن روغن ترمز با رطوبت است و در این شرایط، قوانین اجازهی رانندگی با خودرو را نمیدهند.
خودروهای فرسودهی زیادی در جادههای کشور وجود دارند؛ احتمالا بیش از نیمی از وانتها و کامیونهای ناوگان حملونقل ایران بالای ۱۰ سال عمر داشته باشند و بهندرت سرویس کامل ترمز و روغن ترمز انجام میدهند.
در کشورهای اروپایی، چک کردن روغن ترمز بهصورت کاملا منظم انجام میشود؛ با این وجود، تقریبا ۵۰ درصد خودروهای موجود در اروپا هم در تست منظم سالم بودن روغن ترمز رد میشوند.
انواع مختلف روغن ترمز
دانستن تفاوت بین انواع روغن های ترمز که با شماره های مختلف وزارت حمل و نقل (DOT) شناخته می شوند، اولین قدم برای یک مالک خودروی خوب است. سپس اطلاع از پاسخ سوال چند وقت یکبار باید روغن ترمز را عوض کرد؟ از ضروریات می باشد.
بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد باید بیان کنیم که سه نوع اصلی روغن ترمز وجود دارند که عبارتند از:
- DOT3: این مورد یکی از رایج ترین انواع روغن ترمز است. تولید بر پایه گلیکول و نقطه جوش کمتر از ویژگی های اصلی این نوع می باشد. همچنین قادر است رطوبت موجود در هوا را جذب کند. اکثر خودروها از روغن ترمز DOT3 استفاده می کنند.
- DOT4: روغن ترمز DOT4 مشابه DOT3 است اما نقطه جوش بالاتری دارد. این باعث می شود که مایع کارآمدتر باشد. همچنین بسیار رایج است و می تواند در طیف وسیعی از وسایل نقلیه استفاده شود.
- DOT5: بزرگترین تفاوت DOT5 در مقابل DOT3 و DOT4 این است که DOT5 به جای گلیکول یک مایع مبتنی بر سیلیکون است. از همین رو مانند بقیه آب را جذب نمی کند و بالاترین نقطه جوش را دارد. همچنین شایان ذکر است که معمولاً در وسایل نقلیه جاده ای استفاده نمی شود.
چرا باید تعویض روغن ترمز را به صورت دوره ای انجام دهیم؟
در میان مایعات مختلف اتومبیل، روغن ترمز از اهمیت بسیار کمتری در میان رانندگان برخوردار است. معمولا در بحث قطعات خودرویی، بیشتر رانندگان به لوازمی مانند فیلتر و یا روغن موتور توجه میکنند و روغن ترمز را دست کم میگیرند. اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید، روغن ترمز و مهم تر از آن تعویض روغن ترمز، اگر اهمیتی بیشتر از روغن موتور نداشته باشد، کم اهمیتتر هم نیست!
روغن ترمز یکی از مایعاتی است که به اصطلاح اصطکاک پذیر است. به این معنا که با گذر زمان، کارایی خود را رفته رفته از دست میدهد و اینگونه است، که در مواقع ضروری، ما را به خطر میاندازد. اما این فرسایش چگونه صورت میگیرد؟
روغن ترمز بعد از اینکه مدتی مورد استفاده قرار گرفت و در شلنگ مخصوص به خود جا به جا شد، معمولا از شکاف ها و یا نقص های به وجود آمده، رطوبت جذب میکند. این رطوبت همانطور که گفتیم هم میتواند از نقص های شلنگ حاصل شود و هم میتواند در نتیجهی رطوبت ها و گرد و خاک های در طول زمان شکل گیرد.
اما موضوعی که اتفاق افتادن آن حتمی است، همین رطوبت است که بالاخره بعد از مدتی جذب روغن میشود و ما را مجبور به تعویض روغن میکند.
وجود رطوبت در روغن تا حد زیادی بر عملکرد کلی سیستم ترمز خودرو تاثیر میگذارد. این جریان زمانی خطرناک میشود که دمای مجموعه تا حد زیادی افزایش پیدا میکند. با بالا رفتن دما در لنت ها و داغ شدن لنت ترمز، دمای روغن ترمز نیز بالا میرود. اگر تعویض روغن ترمز به موقع صورت نگرفته باشد و در شلنگ ترمز مقداری رطوبت وجود داشته باشد، این رطوبت تبخیر شده و سبب تاخیر در عملکرد ترمز خودرو میشود.
متاسفانه بسیاری از تصادفات و حوادث مخاطره آمیز امروز، به دلیل همین جدی نگرفتن مسئله تعویض روغن خودرو است که به صورت مرتب انجام نمیشود.
زمان دقیق تعویض روغن ترمز
به طور کلی برای همه اتومبیل ها، نمیتوان یک قانون تعیین کرد. در حقیقت این بستگی به میزان استفاده و همچنین نوع روغن مورد استفاده دارد. اما اگر بخواهیم یک میانگین متوسط را برای این منظور و با توجه به روغن های موجود در ایران در نظر بگیریم، رِنج عددی یک بار در سال و یا یک بار در دو سال برای تعویض روغن میزان مناسبی است.
با تعویض روغن ترمز به صورت مرتب، از به وجود آمدن مشکلاتی مانند شکل گیری بخار و از کار افتادن ترمز جلوگیری میکنید و امنیت خودروی خود را افزایش میدهید. اما همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، یکی از عوامل افزایش دمای روغن ترمز، لنت خودرو ست.
این قطعه با ترمز های مکرر و یا طولانی مدت با سرعت بالا، دچار افزایش دمای شدیدی شده و به همین دلیل، گرمای موجود در روغن ترمز را افزایش میدهد. به نظر شما از چه لنتی استفاده کنیم تا دمای خود را تا حد مناسب تری حفط کند؟
۴ نشانه کم بودن روغن ترمز
دانستن علائم و نشانه هایی که هشدار دهنده یک اتفاق در وسیله نقلیه شما هستند، می تواند بسیار مفید باشد. از این رو در ادامه به بیان ۴ نشانه کم بودن روغن ترمز در خودرو پرداخته ایم.
مشکلات پدال ترمز
شما اگر خودروی شما مقدار مناسبی روغن ترمز نداشته باشد، ممکن است هنگام فشردن پدال ترمز متوجه چند اتفاق غیر عادی شوید. سخت شدن فشردن پدال ترمز و یا نرم شدن بیش از اندازه آن، می توانند بیانگر کمبود میزان روغن ترمز باشند.
مشکلات لنت ترمز
روغن ترمز شما در کنار بخش هایی از سیستم ترمز از جمله لنت کار می کند. این به این معنی است که اگر صدای بلندی از لنت ها شنیدید یا اینکه آن ها به درستی کار نمی کردند، ممکن است مشکلی ناشی از کمبود روغن ترمز باشد.
انتشار بوی سوختگی
هرگونه بوی سوختگی یا دودی که از وسیله نقلیه شما منتشر شود، هرگز نشانه خوبی نیست. این ممکن است بیانگر گرم شدن بیش از حد ترمزهای شما باشد. همچنین کم بودن مقدار روغن ترمز دیگر نشانه ای است که این بو ممکن است با خود به همراه داشته باشد.
شنیده شدن صداهای عجیب
صداهای عجیب و غریب، کمبود روغن ترمز یا فاسد شدن آن را فریاد می زنند. بنابراین اگر از وسیله نقلیه خود صداهای غیر طبیعی چون صدای خراشیدن یا جیغ زدن شنیدید، بهتر است اول از همه میزان روغن ترمز خود را چک کنید.
بنابراین توصیه می کنیم حتما این علائم را جدی بگیرید و مطمئن شوید که مقدار مناسبی از روغن ترمز در خودروی خود دارید. شاید زمان تغییر فرا رسیده باشد!
سخن پایانی
توجه به مدت زمان تعویض روغن ترمز نکته ای بسیار حائز اهمیت است که متاسفانه توسط برخی از مالکان خودرو نادیده گرفته می شود. همانطور که در این محتوا اشاره شد، روغن ترمز نقش حیاتی در سلامت سیستم ترمز ماشین شما ایفا می کند بنابراین فاسد شدن و یا کمبود این روغن می تواند به عملکرد سیستم ترمز آسیب رسانده و در نهایت ایمنی سرنشینان را به خطر بیندازد.
لنت ترمز ارائه دهنده انواع لنت های خارجی، لنت ترمز هیوندا، لنت ترمز تویوتا، لنت ترمز سوزوکی و …