شاید در بین همه مشکلات سیستم ترمز خودروها، داغ شدن دیسک ترمز یکی از رایج ترین ایرادها باشد. این مشکل معمولا زمانیکه ماشین در حال حرکت است اتفاق میافتد و در صورت بی توجهی، میتواند باعث اختلال در سیستم ترمز خودرو شود. خودروها بوسیله اصطکاک ناشی از تماس لنت و دیسک ترمز متوقف میشوند. از طرفی اصطکاک، باعث تولید گرما میشود و حرارت زیاد، میتواند ترمزها را بیش از حد گرم کند؛ تا جایی که روغن ترمز شروع به جوشیدن کند. وقتی ترمزها داغ شوند دیگر بدرستی کار نمیکنند. بسته به وضعیت سیستم ترمز خودروی شما، حتی چیزی به سادگی توقف و حرکت در یک ترافیک ساده میتواند باعث گرم شدن بیش از حد ترمزها شود. بنابراین ضروری است که دلیل داغ شدن دیسک ترمز را بدانید.
با مطالعه این مقاله از لنت ترمز، میتوانید با اصلیترین دلایل داغ شدن دیسک ترمز آشنا شده و از بروز آن پیشگیری کنید.
ترمز چگونه کار می کند؟
سیستم ترمز بیشتر خودروهای مدرن کاسه ای یا دیسکی است. در ترمز دیسکی از یک روتور استفاده می شود که به کمک توپی چرخ، کالیپر، لنت های ترمز و یک سیستم هیدرولیک به سرعت باعث توقف خودرو می شود.
هنگامی که پدال ترمز فشار داده می شود، سیستم هیدرولیک فشار و ضربه ی وارد شده بر روی پدال را انتقال می دهد در نتیجه کالیپر باعث می شود لنت ترمز بر روی روتور فشار وارد کند که باعث کاهش سرعت خودرو می شود و در نهایت باعث توقف آن می شود.
سیستم ترمز کاسه ای نیز در اصل همین کار را انجام می دهد. زمانی که پدال ترمز فشار داده می شود سیستم هیدرولیک این فشار را انتقال می دهد در نتیجه لنت های ترمز به کاسه ی چرخ می چسبد که به توپی چرخ متصل است. در نتیجه سرعت خودرو کاهش می یابد و خودرو متوقف می شود.
سیستم های ترمز مدرن بسیار قابل اعتماد هستند، اما این سیستم ها از قطعات بسیار زیادی درست شده اند که معمولاً احتیاج به تعمیر یا جایگزینی دارند.
اهمیت خراب بودن ترمز ماشین
سیستم ترمز خودرو از مهمترین قطعات خودرواست که اگر خراب شود می تواند سبب وارد آمدن خسارات مالی و جانی فراوانی گردد. بنابراین همواره لازم است اولین کاری که پس از روشن نمودن خودرو صورت گیرد ، تست اولیه ترمزهای خودرو باشد.
توجه به نشانه ها و علائم خرابی ترمز خودرو می تواند تصادفات ناشی از عدم عملکرد صحیح ترمز، را کاهش دهد. همچنین سیستم ترمز به خودی خود قابل اعتماد است اما نیاز به تعمیر و نگه داری درست دارد. همچنین افزایش عمر خودرو معمولاً مشکلاتی را در سیستم ترمز به وجود می آورد.
نشانههای داغ شدن دیسک ترمز
درصورت مشاهده هریک از نشانههای زیر، احتمال داغ شدن دیسک ترمز وجود دارد. بنابراین لازم است که دلیل داغ شدن دیسک ترمز را بررسی کنید و در اسرع وقت، مشکل را برطرف نمایید.
- هنگام فشار دادن پدال ترمز، احساس میکنید که پدال نرمتر شده و پایینتر از حالت معمول فشرده میشود. با گذر زمان، هوا و آب با روغن ترمز مخلوط میشوند. زمانیکه روغن ترمز داغ شود، هوا و آب درون آن تبخیر شده و اثربخشی روغن ترمز کاهش مییابد. در این صورت پدال ترمز حالت اسفنجی پیدا میکند.
- درصورتیکه دیسکهای ترمز خودرو شما دود میکنند یا هنگام فشار دادن پدال ترمز، بوی سوختگی استشمام میکنید؛ نشان دهنده داغ شدن لنت ترمز خودرو شما است. در چنین شرایطی، بهتر است توقف کنید و برای حمل خودرو خود با یدککش تماس بگیرید.
- داغ شدن دیسک ترمز، موجب میشود که هنگام استفاده از ترمز، صدای سوت یا جیغ ایجاد شود. علت داغ شدن لنت و دیسک ترمز دراین شرایط، رانندگی تهاجمی شماست. اگر همواره با حالت تهاجمی رانندگی میکنید و همواره پای خود را روی پدال ترمز میفشارید، باید بدانید که در این شرایط لنت داغ شده و به سرعت شیشه میکند. داغ کردن لنت ترمز موجب فرسودگی زودهنگام آن شده و قدرت اصطکاک خود را از دست میدهد.
آیا داغ شدن دیسک ترمز طبیعی است؟
برای آنکه سیستم ترمز بهطور صحیح و مؤثر کار خود را انجام دهد، لازم است که لنتهای ترمز با دیسک ترمز اصطکاک داشته باشند؛ بنابراین با فشار دادن پدال ترمز، دیسک ترمز، لنتها و کالیپر ترمز تا حدی گرم میشوند. برای اغلب ترمزها، دمایی نزدیک به 400 درجه فارنهایت طبیعی محسوب میشود و نگران کننده نیست. اما درصورتیکه نشانههای داغ شدن دیسک ترمز را که پیشتر به آنها اشاره شد، مشاهده نمودید، حتماً دلیل داغ شدن دیسک ترمز را بررسی کنید و درصدد رفع آن برآیید تا مشکلات دیگری ایجاد نکند و هزینه بیشتری متحمل نشوید.
سایش بیش از حد، اولین دلیل داغ شدن دیسک ترمز
اصطکاک اضافه، اصلیترین دلیل داغ شدن دیسک ترمز به شمار میرود. فرض کنید که در اتوبان با سرعت بسیار بالایی در حال حرکت هستید. همینطور که در لاین سرعت حرکت میکنید، ناگهان خودرویی به صورت کاملا اتفاقی جلوی شما میپیچد و سبقت میگیرد.
طبیعتا در این حالت مجبور به ترمز با شدت بسیار بالایی هستید. همین اتفاق باعث میشود تا دیسک و لنت شما تا حد بسیار زیادی با هم سایش داشته باشند و به همین دلیل، دیسک شما داغ میشود.
بهترین راهکار در اینگونه مواقع، حفظ سرعت مطمئنه است. به این معنا که اگر با سرعت مناسبی در جاده های شهری و بینشهری حرکت کنید، حتی در صورت سبقت ناگهانی خودرویی دیگر، میتوانید به راحتی خودروی خود را کنترل کرده و از بروز حوادث جلوگیری کنید. همچنین با این کار، به طول عمر لنت ترمز خودروی خود افزوده و از خراب شدن زودهنگام آنها جلوگیری میکنید.
وجود ناهمواری روی دیسک
علاوه بر اصطکاک اضافه، سایش نامنظم و وجود ناهمواری روی دیسک نیز میتواند یکی از دلایل مهم داغ شدن دیسک ترمز باشد. اما دلیل این موضوع چیست؟
همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، زمانیکه با سرعت بالایی در حال اتوبان حرکت میکنید و چند ترمز مکرر میگیرید، دیسک شروع به داغ شدن میکند. اگر زمانیکه دیسک ترمز داغ است، با مواد یا اجسام سرد مانند سنگ و یا آبهای کف جاده تماس پیدا کند، دیسک اصطلاحا تاب برمیدارد. این تابدار شدن، تاثیرات بسیار منفی بر روی سیستم ترمز خواهد داشت.
هنگامی که دیسک چرخ تابدار شود، طبیعتا نمیتواند به صورت منظم و متناوب با لنت اصطکاک ایجاد کند. به همین دلیل است که حتی بعد از مدت کوتاهی از رانندگی و تنها چند ترمز نسبتا ساده، دیسک داغ میکند.
پایین بودن کیفیت لنت ترمز، سومین دلیل داغ شدن دیسک ترمز
به جرأت میتوان گفت که لنت، یکی از اساسیترین قطعات سیستم ترمز خودرو است که بدون وجود آن، رانندگی غیرممکن است. اما نکته بسیار جالبی که در مورد لنت وجود دارد، این است که از نظر تنوع برند، یکی از متنوعترین قطعات سیستم ترمز به حساب میآید.
هر ساله کمپانیهای جدیدی پا به عرصه میگذارند و از تکنولوژیهای پیشرفته خود در حوزه لنت، رونمایی میکنند. همین دلیل باعث شده تا امروزه شاهد حجم بسیار زیادی از مدلها و برندهای مختلف این قطعه در بازار باشیم. طبیعتا برندهای مختلف لنت ترمز، کیفیت یکسان و برابری ندارند. یک لنت ترمز بیکیفیت میتواند خسارتهای بسیار زیادی به دیسک چرخ وارد کند که یکی از مهمترین آنها همین داغ شدن دیسک ترمز است.
مستهلک شدن قطعات
سیستم ترمز و به طور کلی قطعات ماشین، به گونه ای طراحی شدهاند تا در زمانی که کاملا سالم هستند، بیشترین بازدهی را داشته باشند. به عنوان مثال، زمانی که لنت ترمز به اتمام میرسد، پدال کلاچ باید در موقعیت پایینتری قرار بگیرد و در متوقف سازی خودرو، اختلال کوچکی به وجود میآید.
دیگر قطعات خودرو نیز به همین شکل هستند. اگر در کیفیت یکی از آنها تغییری ایجاد شود، عملکرد بقیه قطعات نیز دچار تغییر میشود. زمانی که دیسک چرخ و لنت مستهلک میشوند، اصطکاک تولید شده آنها از نوع منفی است. طبیعتا وقتی که این اصطکاک مضر و منفی باشد، نتیجه ای به جز ضربه زدن به دیسک و داغ شدن آن ندارد. به همین دلیل دیسک، شروع به داغ شدن میکند. اگر دوست دارید تا راندمان سیستم ترمز خودروی خود را بالا برید، حتما چک کردن دورهای قطعات مجموعه سیستم ترمز خودرو را در اولویت قرار دهید.
عدم نصب صحیح قطعات در جای خود
مورد بعدی که در لیست 5 دلیل داغ شدن دیسک ترمز قرار میگیرد، وضعیت نصب قطعات است. هر کدام از قطعات سیستم ترمز مانند لنت و یا …، اگر به طور صحیحی در جای خود نصب نشوند، میتوانند خسارت های بسیار زیادی به دیسک وارد کنند.
اولین کاری که برای جلوگیری از این اتفاق میتوانید انجام دهید، چک کردن قطعات سیستم ترمز، تمیز کردن کالیپر قبل از نصب لنت و درنهایت اطمینان از قرارگیری درست قطعات، بعد از نصب آنهاست. چرا که در برخی موارد، به علت آلودگیهای موجود در داخل قطعات یا وجود هرگونه ایراد فنی، قطعات در جای خود به درستی نصب نمیشوند.
راهکار بعدی که میتواند تاثیر بسیار زیادی در این امر داشته باشد، چک کردن دوره ای خودرو است. به طور کلی چک کردن قطعات به صورت مرتب و در بازه های زمانی مشخص، میتواند در بسیاری از موارد از خطرات پیش رو جلوگیری کند و احتمال تصادفات را پایین بیاورد.
علت داغ شدن چرخ ماشین: کماثر شدن ترمز (brake fade)
به حالتی گفته می شود که به علت کاهش اصطکاک بین روتور و لنت ترمز، قدرت ترمز گیری کم می شود. اگر وسیله ی نقلیه بیشتر از حالت معمول طول می کشد تا متوقف شود به احتمال زیاد مشکل کم شدن اثر ترمزگیری رخ داده است.
در بیشتر مواقع این مسئله یک مشکل کوتاه مدت است اما می تواند مدت طولانی طول بکشد. برای مثال رانندگی کردن در سرازیری به مدت طولانی می تواند باعث گرم شدن ترمزها شود و باعث شود لنت های ترمز و روتور به خوبی کار نکنند.
زمانی که ترمزها دوباره خنک شوند باید دوباره به حالت عادی خود برگردند و قابلیت خود را دوباره به دست بیاورند. Brake Fade می تواند به صورت موقتی باشد، سپس باید لنت های ترمز و روتورها تعویض شوند. این از اولین نشانه های گرم شدن بیش از اندازه ی ترمزها است و می تواند به لنت ها و روتورها آسیب بزند.
دلیل داغ شدن دیسک ترمز: کاهش ضخامت دیسک ترمز
دیسک ترمز خودرو نیز مانند لنت ترمز خودرو و سایر قطعات آن، عمر مفیدی دارد که به کیفیت آن، نحوه رانندگی و نوع خودرو بستگی دارد. ضخامت دیسک ترمز چرخهای جلو خودرو با گذشت زمان کمتر میشود و همین مسئله موجب داغ شدن دیسک ترمز و کاهش قدرت ترمزگیری میشود. ضخامت استاندارد دیسک ترمز چرخهای هرخودرو توسط تولید کننده تعیین میشود و نباید ضخامت آنها از حد استاندارد خود کمتر شود. در غیر این صورت، ممکن است اصطکاک میان لنت و دیسک موجب افزایش دمای دیسک ترمز خودرو شود. علت داغ شدن چرخ جلو تیبا که بسیاری از رانندگان با آن مواجه میشوند نیز میتواند همین موضوع باشد.
دلیل داغ شدن دیسک ترمز: مشکلات کالیپر
دیگر علت داغ شدن دیسک ترمز، میتواند ناشی از مشکلات کالیپر ترمز باشد. کالیپر، بخش مهمی از سیستم ترمز خودرو است و با ایجاد اصطکاک میان دیسک ترمز و لنت های ترمز، سرعت حرکت چرخها را کند کرده و در نهایت موجب توقف خودرو میشود. درصورتیکه پیستون کالیپر قفل شود، لنتهای ترمز با دیسک ترمز درگیر نمیشوند یا بهطور دائم درگیر میشوند. اگر لنتهای ترمز با دیسک ترمز درگیر نشوند؛ توان ترمزگیری در چرخ مورد نظر از بین میرود. همچنین درصورتیکه لنتهای ترمز یکسره با دیسک ترمز درگیر شوند؛ خودرو به یک طرف کشیده میشود و موجب داغ شدن دیسک ترمز و لنتها میشود. در این حالت، ممکن است از لنتهای ترمز خودرو دود بلند شود. درصورتیکه با چنین وضعیتی مواجه شدید، خودرو را متوقف کنید و با یک یدککش برای حمل خودرو تماس بگیرید.
لنت ترمز ارائه دهنده انواع لنت های خارجی، لنت ترمز هیوندا، لنت ترمز تویوتا، لنت ترمز سوزوکی و …