این روزها رقابت سختی بین تولید کنندگان خودرو در سه بخش ترمز، قدرت و ایمنی خودرو وجود دارد. رشد تکنولوژی و استفاده از آن درصنعت خودرو به کمک آن ها آمده و ما شاهد خلق خودروهایی با استانداردها و قابلیت های بسیار بالا هستیم. یکی از این بخش ها که همان ترمز خودرو باشد نیز بی نصیب نبوده است، تکنولوژی باعث شده خودروها از ترمزهای کاسه ای که ساختار قدیمی داشتند عبور کنند و به نسل جدید ترمزهای دیسکی وارد بشوند. اما هنوز هم در برخی از خودروها چه داخل و چه خارج از کشور هنوز از ترمزهای کاسه ای استفاده می شود. اما چرا؟ در این مقاله می خواهیم شما را با ساختار این دو ترمز، مزایا و معایب و تفاوت هاشون با هم آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

ترمزهای کاسه ای

مزیت این نوع سیستم ارزان بودن ساخت آن و سبک بودن آن است،اشکال عمده آن بالا رفتن سریع حرارت در آن و در نتیجه عدم عملکرد مناسب در دمای بالاست.

ساختار ترمزهای کاسه‌ای

•  ترمزهای کاسه‌ای از چدن ساخته شده‌اند و به علت شکل کاسه‌ای به ترمز کاسه‌ای معروف هستند.
•  تمامی قطعات ترمز در محدوده کاسه (درام) قرار دارند.
•  تا اوایل دهه ۷۰ میلادی شما قادر به خریداری اتومبیلی بودید که برای تمامی چرخ‌های آن ترمز کاسه‌ای درنظر گرفته شده بود، ولی در حال حاضر از این سیستم برای چرخ‌های عقب خودروها و کامیون‌های ارزان قیمت استفاده می‌شود.

ترمزهای کاسه‌ای چگونه کار می‌کنند؟

ترمزهای کاسه‌ای با فشار دادن دو کفشک (لنت ترمز) درون درام کار می‌کنند. شما با فشردن پدال ترمز با استفاده از نیروی هیدرولیکی و گریز از مرکز، این دو لنت را به دیواره داخلی درام در حال چرخش فشار می‌دهید. اقدام بالا باعث ایجاد اصطکاک شده و سرعت درام را کاهش می‌دهد که در نهایت باعث ایستادن خودرو می‌شود.

مزایای ترمزهای کاسه‌ای چیست؟

• طراحی بسته و یکپارچه این سیستم باعث کاهش هزینه نگهداری آن می‌شود و اکثر قطعات نیز در یکجا قرار دارند.
• برای تعویض لنت‌ها تنها لازم است با استفاده از تجهیزات مخصوص، کفشک‌ها را باز کرده و لنت‌های جدید را جایگزین قبلی کنید.
• برای بیرون آوردن پیستون‌ها نیازی به کمپرسور یا مایع خاصی نیست. در حقیقت باید بگوییم که تعویض لنت ترمزهای کاسه‌ای برخی خودروها تنها نیاز به ۲ دقیقه زمان دارند.
• تعویض لنت‌های ترمز‌های کاسه‌ای هزینه کمی را برای صاحب خودرو در پی دارد.

معایب ترمز کاسه‌ای چیست؟

• در هنگام ترمزگیری با سرعت‌های بالا داغ کرده و عملکرد ضعیفی ارائه می‌دهد.
• به دلیل عدم خنک کاری مناسب موجب قفل گازی می شود و نیاز به هواگیری دارد.
• به جهت رفع مشکل ترمزهای کاسه‌ای علی‌الخصوص به خاطر این که با افزایش سرعت قادر به توقف درست خودرو نبودند، ترمزهای دیسکی در اوایل دهه‌ی ۶۰ میلادی طراحی شدند و تحولی عظیم به وجود آمد.

ترمزهای دیسکی

با افزایش سرعت خودروها، ترمزهای کاسه‌ای قادر به توقف آن‌ها نبودند. ترمزهای کاسه‌ای به علت نحوه طراحی در هنگام ترمزهای شدید، به سرعت داغ شده و قدرت بازدارندگی خود را از دست می‌دهند. برای رفع این مشکل، ترمزهای دیسکی در اوایل دهه ۶۰ میلادی طراحی شدند تا ترمز اتومبیل‌ها عملکرد بهتری از خود نشان دهند.

ساختار ترمزهای دیسکی

ترمزهای دیسکی شامل یک روتور فلزی بزرگ، ۲ لنت ترمز و یک گیره هیدرولیکی به نام کالیپر است. روتورهای ترمز معمولا از آهن ساخته می‌شوند، البته برخی از آن‌ها با توجه به کاربردشان از جنس متفاوتی بهره می‌برد، برای مثال خودروهای مسابقه‌ای دارای ترمزهای سرامیکی و یا کامپوزیتی از کربن هستند. معمولا حفره‌هایی بر روی روتور درنظر گرفته می‌شود تا خنک‌سازی آن راندمان بیشتری داشته باشد. کالیپر ترمزهای دیسکی از ۸ پیستون استفاده می‌کنند که نیروی بازدارندگی عظیمی را فراهم می‌آورند.

ترمزهای دیسکی چگونه کار می‌کنند؟

فشردن پدال ترمز در ماشین‌های مجهز به این سیستم، باعث پر شدن کالیپر توسط روغن ترمز می‌شود. سپس پیستون فلزی داخل کالیپر، باعث ایجاد فشار در پشت هر لنت شده که نزدیکی آن‌ها به روتور را در پی دارد. این فشار ایجاد شده توسط لنت‌ها، تولید اصطکاک کرده و باعث کاهش سرعت چرخش روتور می‌شود که در نهایت ایستادن خودرو را به همراه دارد.

مزایای ترمزهای دیسکی چیست؟

• افزایش قدرت بازدارندگی نسبت به ترمزهای کاسه‌ای
• مدیریت بهتر گرما نسبت به سیستم ترمز کاسه‌ای

ترمزهای دیسکی را بدون نیاز به باز کردن چرخ خودرو، می‌توان مورد بررسی قرار داد. برخلاف ترمزهای کاسه‌ای، ترمزهای دیسکی به‌ طور کامل خودشان تنظیم می‌شوند.
در این سیستم فشردن پدال ترمز حس بهتری به راننده منتقل می‌کند.

در حال حاضر ترمزهای دیسکی در بازار بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، بنابراین شما قادر به انتخاب لنت از میان چندین لنت ترمز تولید شده براساس عملکرد آن هستید.

تفاوت ترمز دیسکی و کاسه‌ای

تا اینجا به طور کامل با ساختار، انواع و نحوه عملکرد ترمز‌های دیسکی و کاسه‌ای آشنا شدید. در ادامه قصد داریم تفاوت‌های ترمز دیسکی و کاسه‌ای را نیز از جوانب مختلف بررسی کنیم.

تفاوت ترمز دیسکی و کاسه ای از لحاظ ساختاری

یکی از بارزترین تفاوت‌های ترمز دیسکی و کاسه‌ای، نحوه اعمال فشار و نیروی وارد شده به چرخ خودرو است. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، در ترمز‌های کاسه‌ای هنگام فشرده شدن پدال ترمز، کفشک‌ها به طرف بیرون رانده شده و با کاسه چرخ تماس پیدا می‌کنند. اصطکاک ایجاد شده بین کفشک‌ها و کاسه چرخ، سبب کاهش سرعت و توقف خودرو می‌شود. اما در ترمز‌های دیسکی، فشار از بیرون و از پشت لنت به دیسک چرخ وارد می‌شود. در نتیجه لنت داخل کالیپر با دیسک چرخ تماس پیدا کرده و سبب کاهش سرعت و توقف خودرو می‌شود.

تفاوت ترمز دیسکی و کاسه ای از نظر عملکرد

در سیستم ترمز‌های کاسه‌ای به منظور توقف خودرو، روغن ترمز با فشار زیاد به پیستون‌های سیلندر فشار وارد می‌کند. در نتیجه پیستون حرکت می‌کند و در راستای آن کفشک‌ها با بخش داخلی کاسه تماس برقرار کرده و بر آن فشار وارد می‌کنند. اما در ترمز‌های دیسکی هنگام فشرده شدن پدال ترمز، پیستون، روغن ترمز را به کالیپر وارد می‌کند و به همین واسطه لنت‌های ترمز که داخل کالیپر قرار دارند، با سطح دیسک تماس پیدا کرده و سرعت خودرو کاهش پیدا می‌کند.

ترمز دیسکی و کاسه‌ای: کدام یک راندمان کاری بالاتری دارد؟

یکی از تفاوت‌های مهم ترمزهای دیسکی و کفشکی، در راندمان کاری آن‌هاست. میزان قدرت اعمال شده توسط کفشک‌های ترمز، کمتر از میزان قدت و فشار وارده توسط پدهای ترمز دیسکی است. اگرچه ابعاد کفشک‌های ترمز از پدهای ترمز دیسکی بزرگتر هستند؛ اما با وجود ضخامت کمتر مواد اصطکاکی و ابعاد کوچک‌تر پدهای ترمز در ترمزهای دیسکی، قدرت ترمز بسیار بیشتر و قوی‌تری را می‌توان از آن تجربه کرد. چراکه در سیستم ترمز‌های دیسکی، چرخ در هنگام چرخش، نیروی اصطکاک بسیار بیشتری را دریافت می‌کند. لذا ترمزهای دیسکی معمولاً سرعت و قدرت توقف بیشتری را نسبت به ترمزهای کفشکی ارائه می‌دهند و خودرو را زودتر و در فاصله کوتاه‌تری متوقف می‌کنند.

به طور کلی هنگام چرخش، چرخ نیروی اصطکاک متوسطی را از پدال ترمز دریافت می‌کند. به همین دلیل است که ترمز‌های کاسه‌ای اغلب بر روی خودرو‌های بزرگ نصب می‌شوند. در واقع طراحی و ساخت ترمز‌های کاسه‌ای در اندازه‌های بزرگتر برای خودرو‌های سنگین بهینه‌تر است.

نوع استفاده و کاربری

همانطور که در بخش قبل به آن اشاره کردیم ترمز‌های کاسه‌ای به واسطه اندازه و ساختار خاص خود بیشتر در خودرو‌های سنگین مثل اتوبوس و کامیون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما ترمز‌های دیسکی به واسطه اندازه کوچک خود در خودرو‌های سواری و نیمه سنگین، موتورسیکلت‌ها و همچنین دوچرخه‌ها کاربرد زیادی دارند.

تفاوت ترمز دیسکی و کاسه ای از لحاظ هزینه

قیمت لنت ترمزهای دیسکی در مقایسه با لنت‌های کفشکی پایین‌تر است. همچنین تنوع برندهای لنت‌ ترمز در لنت‌های دیسکی بیشتر از لنت‌های کاسه‌ای است.